*

אין בלוט און פלאַם געשייערטע,
געוואַשענע אין טרערן,
גיב גאָט, דו זאָלסט, מיין טייערע
אַמאָל כאָטש ריינער ווערן!

די זעלבע פעלדער טרויערן,
די זעלבע הימלען פרירן,
די זעלבע זשעדנע אויערן,
די זעלבע – די מונדירן.

און אויך די אויגן בויערן
פון יעדער זייט – אַנטקעגן,
און אויך די שרעקן לויערן
אויף אַלע דיינע וועגן.

נאָר צייטן, זאָגט מען, בייטן זיך –
די הימלען שוין צעשלאָסן,
שוין אַנדערע די ווייטקייטן,
און אַנדערע די מאָסן.

און ס'קאָן קאַווקאַז ניט העלפן שוין
מיט אַלע בערג און שפּאַלטן
פון די אָבלאַוועס וועלפישע
אַ דיכטער אויסבאַהאַלטן.

1953

*
דעם דריטן טאָג אַ שטיקל ברויט,
גיב אָפּ דאָס לעצטע העמד,
שינד אָפּ פון זיך די לעצטע הויט,
נאָר בלייב ניט אין דער פרעמד.

ס'וועט יעדעס ביימל בעטלען – בלייב!
ס'וועט ברומען יעדער שטיין,
די קינדהייט – רייסן שטיקער לייב
וועט מיט איר דין געוויין,

דער היגער ניגון ביי דיין וויג
וועט מאַכן גרייז און גראָ,
נאָר גיי און קוק ניט אויף צוריק
און אין אַ גוטער שעה!

1956

*

מיין טייער וויגלאַנד,
בלייב געזונט –
איך גיי פון דיר אַוועק,
נאָר ניט ווי אַ געיאָגטער הונט,
וואָס אויפן פייף, צי אויף אַ לעק
איז גרייט
אַ שפּרינג טאָן אויף צוריק,
אַ דריי טאָן מיטן עק...

איך גיי אַוועק פאַרעקשנט שווער,
ס'וועגט יעדער שפּאַן אַ פּוד,
כ'רייס אָפּ דעם טראָט
מיט שטיקער ערד,
פאַרמישטע מיט מיין בלוט.
כ'רייס אָפּ דאָס אויג,
כ'רייס אָפּ דאָס האַרץ
און ווינטש –
זאָל זיין דיר גוט!

1956

אויפן וועג שטייט אַ בוים

אויפן וועג איז אַ בעריאָזקעלע געוואַקסן
און דער ווינט האָט עס געבויגן ביי די אַקסל:
איי־ליו־ליו, איי־ליו־ליו געבויגן
ביי די אַקסל אירע דינינקע און צאַרטע.
וואָלט עס פליגל וואו געקראָגן כאָטש געגאַרטע,
וואָלט עס דאָך מיט מיר אַוועקגעפלויגן.
איי־ליו־ליו – מיט מיר אַוועקגעפלויגן
צו דעם לאַנד אין שליאַכן אויסגעחלומט,
צו דעם לאַנד אין שלאַכטן אויסגעשלומט,
צו דעם לאַנד פון מיינע קינדסקינדער און אבות.

איז דאָך דאָס ניט מער ווי אַ קאַטאָוועס!
איי־ליו־ליו – ניט מער ווי אַ קאַטאָוועס.

אויפן וועג שטייט אַ בעריאָזקעלע געבויגן,
כ'פלי פאַרביי –
פאַרוויינט זענען די אויגן.
איי־ליו־ליו – פאַרוויינט זענען די אויגן.

1969

*

און ס'וועט שפּאַלטן
דעם וואָלקן
אַ בליציקער שניט, –
ס'וועט ווי בלוט פונעם גאָרגל
אַ שפּאַר טאָן
שאַליאַפּינס אַ ליד...
און אַזוי ווי די וואָלגע,
זי וועט זיך צעגיסן
און פאַרשלינגען זי וועט
אין די טיפן, – פאַרשליסן
אַלע מיינע ביטערע פאַרוואָסן,
אַלע מיינע בלוטיקע פאַרדראָסן...
וואָס קאָנסטו דען טאָן
מיט אַ טייך,
וואָס האָט זיך אַזוי
קיין עין־הרע צעגאָסן?..

דו זאָגסט...

דו זאָגסט, אַז איך וועל בענקען, –
וואָדען, איך וועל ניט בענקען?
ס'וועט נאָר קיין צייט ניט סטייען
די בענקשאַפט אויסצוקרענקען.

אַלצאיינס פאַרהילט אין אומעט
איז אַלץ וואָס איך פאַרלאָז –
זאָל זיין אַ בוים אַ קרומער,
וואָס ציטערט אויפן פראָסט,

זאָל זיין ביים פּלויט אַ סטויגל,
וואָס אויפן רעגן ווייקט,
זאָל זיין – דער קו־קו־פויגל
וואָס שטום ווערט,
ווען מע פרעגט,

זאָל זיין ביים וועג אַ ברונעם,
וואו לאַנג שוין וואַסער פעלט
און ערגעץ זינגט פאַראומערט
אַ פּויערטע אין פעלד,

זאָל זיין אַז דער ניט־גוטער
די שפּורן שוין פאַרשיט,
וואו ס'האָט אַמאָל געבלוטיקט
מיין ערד, מיין לייב, מיין ליד.

דו זאָגסט, אַז איך וועל בענקען, –
אוודאי וועל איך בענקען!
וואו נעמט מען נאָר די יאָרן
די בענקשאַפט אויסצוקרענקען?

1969

מיט פּושקינען, מיט בלאָקן

ווען כ'פרעג זיך אָן
ביי מיינע גרויסע גייסטער,
וואָס וואָלטן זיי מיר ענטפערן,
צי ווייסט איר?

ווען כ'טו אַ פרעג
ביי מיינע ליבע אַלעקסאַנדערס,
זיי וואָלטן זיך געחידושט:
– מעגסטו אַנדערש?

דער זעלבער טוי
ברענט אויס
אויך דיינע אויגן,
ביז וואַנען
ס'קאָן די זון אַ מאָל אַרויס...
ביסט פריי געווען און גרויס,
ביסט אויסגעוואַקסן
ניט נאָר מיט דיינעם,
אויך מיט אונדזער ניגון –
גלייך־אויס די אַקסלען,
שפּרייט די פליגל
און פלי –
ס'גייט אויף דאָס ליכט!
דיין שעה – זי שאַלט אין שופר־של־משיח
און ס'קלינגט באַגלייטנדיק
דער נאָווגאָראָדער וועטשע־גלאָק...

אַזוי וואָלט זאָגן פּושקין,
אַזוי וואָלט זאָגן בלאָק.

1969

חשבון

און טאָמער וואָס –
דו הערסט ניט אויף צו מאָנען,
און טאָמער וואָס –
דו הערסט ניט אויף דערמאָנען,
אַז איך פאַרגעס:
דיין לופט איך אָטעם,
דיין וואַסער טרינק איך,
דיין ברויט איך עס...

ווי הינט פאַרלויפן אָט די טענות
מיינע טריט.
גענוג!
מיר זיינען קוויט!
פאַר אַלץ,
פאַר אַלץ האָב איך באַצאָלט
און דווקא ניט מיט "יידיש גאָלד",
און דווקא ניט מיט "כיטרע גענג",
וואָס מאַכן דיר דיין ברייטקייט ענג.
געצאָלט האָב איך פאַר יעדן ביסן –
פון זיך אַליין די הויט געריסן,
געשפּיגן האָב איך שטיקער לונג
פאַר יעדן מינדסטן וואַסער־שלונג,
פאַר יעדער אָטעם לופט איך האָב
אַ שווערד געשפּירט איבער מיין קאָפּ.

און ווילסטו וויסן – איז דיין מאַכט
געפעסטיקט אויף מיין שווייס און מאַרך,
און אויך מיין בלוט, אויב וויסן ווילסט,
מיט גרונטוואַסער געזאַלצן פליסט,
מיט חיִות דורך די וואָרצלען פלייצט,
אַז אויפגיין זאָל געשמאַק דיין ווייץ...

נאָר איך, זעסטו, איך האָב קיין טענה:
ס'איז דיינס דאָס לאַנד, די ערד איז דיינע
און אַלץ, חוץ מיר, אויף אָט דער ערד,
צו דיר אַליין, צו דיר געהערט,
און מיך – לאָז אָפּ! פאַרהאַלט מיך ניט.
מיר זיינען קוויט!

*

ס'וויל ניט מיין וויי קיין געוויין,
ס'וויל ניט מיין וויי קיין געשריי,
ס'וויל אין דער בלויקייט פאַרגיין
ווי וואָלקן, ווי ווייסער – מיין וויי.

ס'ווייסט ניט מיין וויי קיין טרויער,
ס'ווייסט ניט מיין וויי קיין ענגשאַפט,
ווי מעוועס, ווי ווייסע,
ווי כוואַליעס בלויע –
מיין בענקשאַפט.

*

ס'וויל ניט מיין וויי קיין געוויין,
ס'וויל ניט מיין וויי קיין געשריי,
ס'וויל אין דער בלויקייט פאַרגיין
ווי וואָלקן, ווי ווייסער – מיין וויי.

ס'ווייסט ניט מיין וויי קיין טרויער,
ס'ווייסט ניט מיין וויי קיין ענגשאַפט,
ווי מעוועס, ווי ווייסע,
ווי כוואַליעס בלויע –
מיין בענקשאַפט.

*

סע זאָגט צו מיר
מיין יידיש לשון:
אויף אַלע טויקן פון דער וועלט
מע האָט מיך
ווי אַ סנאָפּ געדראָשן.

און דאָך האָב איך
די זוימען אויסגעהיט,
פון וועלכע
ס'וואַקסט אַרויס
דיין ליד.

און אויסגעדראָשן כ'וועל ניט ווערן,
ניט אויסלעשן כ'וועל מיינע רייד –
צו פיל נאָך – טרערן,
צו ווייניק – פרייד.